Cá kho làng Vũ Đại xưa trở nên nổi tiếng bốn phương

Món cá kho làng Chí Phèo hay món cá kho làng Vũ Đại ngày xưa được lưu truyền cho đến tận ngày nay. Không chỉ thế, với sự khéo léo, tài giỏi của người dân nơi đây, những niêu cá kho thơm phức đã nổi tiếng khắp bốn phương, làm lưu luyến những đứa con xa quê.

   Chẳng biết bắt đầu từ ai, và từ bao giờ, món cá kho truyền thống nơi đây cứ thế từ đời cha cho đến đời con nối tiếp nhau mà thành một nghề gia truyền của nhiều nhà tại làng vũ Đại xưa này.

   Làng Vũ Đại trong câu chuyện Chí Phèo của Nam Cao  từng có tên là làng Đại Hoàng, sau đổi tên thành làng Nhân Hậu Hà Nam và giữ cái tên cùng nghề kho cá lâu đời cho đến tận ngày nay. Theo những người cao tuổi trong làng, món cá kho ngày Tết của làng không có xuất xứ từ một truyền thống, phong tục hay điển tích nào cả mà nó bắt nguồn từ những ngày đói kéo dai thời xa xưa. Trước đây cuộc sống đói khổ không có nhiều thịt lợn, thịt gà như bây giờ. Hơn nữa, đây là vùng đồng chiêm trũng, dân không trồng được lúa nên không có cám gạo nuôi lơn nên thịt lợn ngày xưa quý như… vàng. Những ngày tết đến, không có thịt nhưng không vì thế mà không lo được một bữa cơm tươm tât đón tết, người dân bắt những con cá – nguyên liệu luôn có ở trong làng và làm ra món cá kho thơm ngon với những ngyên liệu rất dễ tìm và gần gũi với người dân nơi đây như gừng, riềng, tỏi, ớt…

   Cứ thế, món cá kho trở thành một món ăn không thể thiếu vào dịp xuân về tại làng Vũ Đại này. Ngày nay, món cá kho Vũ Đại nổi tiếng này được thếm chút gia vị, chút thịt mỡ sẽ làm cho món cá thêm béo ngậy hơn.

   Cách làm món cá kho này không khó nhưng cũng không hề đơn giản. Để có được món cá kho làng Vũ Đại ngon đúng vị nguyên liệu kho cá cần phải được lựa chọn lỹ lưỡng. Như niêu kho cá phải là niêu đất lấy từ Nghệ An mới ủ đủ nhiệt cho cả chín đều, trước khi dùng phải luộc qua niêu cho hết bẩn và gia vị khi đun ngấm vào cá chứ không bị ngấm vào niêu, cũng như củi đun phải là củi nhãn thì lửa mới cháy rượm và cho cá nhanh chín đều. Không chỉ thế, cá dùng để kho phải là loại cá trắm đen trên 3kg thịt mới chắc và cắt bỏ đầu, đuôi chỉ kho khúc giữa, cá kho phải có vị chua của tương cua nước cốt quả chanh, quả chấp. Và đặc biệt, cá phải được kho từ 10 đến 14 tiếng đồng hồ, lúc nào cùng phải có người túc trực để cho thêm mắm và nước tránh để cá bị khô và cháy trong thời gian kho lâu như thế.

   Món cá kho đặc sản Hà Nam, Việt Nam này để nguội ăn cùng với cơm nóng là ngon nhất. Thịt cá săn chắc mà không bị khô, xương cá thì mềm dẻo ăn với cơm nóng hổi thật là tuyệt vời. Món ăn tưởng như dân dã này dường như lại làm ấm lòng du khách phương xa khiến họ ăn một lần là muốn quay lại thưởng thức lần nữa. Đặc biệt với những người con xa quê, khi nhắc đến món cá kho này là lòng lại xao xuyền bồi hồi, nghĩ về mâm cơm ấm áp bên gia đình cùng niêu cá kho ngon giản dị quê mình.

   Ngày nay, người dân nơi đây không chỉ kho cá phục vụ cho nhu cầu của gia đình nữa mà còn mở rộng ra nhằm phục vụ du khách bốn phương. Hàng năm, khách đến đây đặt mua cá cứ chờ hàng loạt. Không phải cứ đến là có ngay mà phải đặt người ta kho và sớm nhất là ngày hôm sau mới có. Những niêu cá lên đến hàng trăm nghĩn nhưng vẫn rất nhiều người đặt mua. Với người dân nơi đây, món ăn lên đến trăm nghìn quả là xa xỉ, nhưng chi phí cho nguyên liệu cũng như công của người dân bỏ ra để có được niêu cá ngon như vậy cũng phải như thế mới xứng. 

   Tết về, những niêu cá kho được đưa đi bốn phương làm quà cho du khách. Cũng nhờ món cá kho làng Vũ Đại này mà người dân nơi đây có cuộc sông sung túc hơn, được đón những cái tết đầy đủ hơn. 

Xem thêm: Rươi tươi Tứ Kỳ – Hải Dương🐛